در دوران کامبرین و میلیون سال پس از ان حیات فقط در دریا وجود داشت چون اشعه ماورای بنفش خورشید زندگی را در خشکی ها نا امن کرده بود ولی این مشکل با پیداش سیانو باکتری ها ( گیاهی فتوسنتز کننده ) حل شد.

کسیژنی که توسط سیانو باکتری ها تولید میشد پس از برخورد به ماورای بنفش به ملکول اوزون تبدیل میشدند و کم کم لایه اوزون را به وجود آوردند. بدین صورت امکان زندگی در خشکی برای جانوران محیا شد و به مرور زمان گونه های مختلفی از جانوران و گیاهان زندگی خود را بر سطح خشکی آغاز کردند.

ورود جانوران به خشکی :

حدود صد میلیون سال پیش ، پس از همیاری ( رابطه ای دو طرفه که به هر دو طرف سود میرسد ) بین گیاهان و قارچ ها به صورت گلسنگ باعث شد گیاهان سطح زمین را بپوشانند و جنگل های بزرگی تشکیل شود و گیاهان خشکی منبع جانوران را تامین کنند و تکامل جانوران خشکی را امکان پذیر کند.

اولین جانورانی که از دریا به خشکی امدند بندپایان بودند که بنا به تصور زیست شناسان نوعی عقرب اولین موجودی بوده است که از دریا به خشکی آمده است.

حشرات یکی از اولین ساکنان خشکی ها بودند که این گروه از بندپایان فراوان ترین و متنوع ترین گروه جانداران در تاریخ زمین بوده اند. به احتمال زیاد این موفقیت حشرات در ارتباط با پرواز کردن آنها بوده است و باید بدانید که حشرات اولین موجوداتی بوده اند که بال داشته اند.

اولین مهره داران ماهی های کوچک و فاقد ارواره ای بودند که حدود 500 میلیون سال پیش به وجود امدند و پس از انها ماهی های ارواره داری به وجود امدند که به جای مکیدن غذا می توانستند آها را بجوند در نتیجه به شکارچیانی توانمند تبدیل شدند و بدین گونه ماهی ها موفق ترین مهره داران زنده شدند و اکنون بیش از نیمی از گونه های مهره داران را به خود اختصاص داده اند.

نخستین مهره داران خشکی دوزیستان بودند که از دگرگونی ماهی ها به وجود آمدند و با تکوین تغییرات ساختاری متعدد در پیکر دوزیستان این جانداران با زندگی در خشکی سازگار شدند.

اعتقاد زیست شناسان بر این است که اندام حرکتی دوزیستان از استخوان های باله ماهی ها حاصل شده اند و تکامل دستگاه حرکتی استخوانی راه رفتن را برای این جانداران ممکن ساخت چون پایه ای محکم برای عمل اندام های حرکتی در خلاف جهت هم بود و جثه حشرات به علت وجود اسکلت توانمند و انعطاف پذیر بسیار بزرگتر از حشرات است. دوزیستان به خوبی با شرایط سازگار شدند ولی خزندگان که از تحول دوزیستان به وجود امدند سازگاری های بهتری نشان می دانند.

این جانوران برای محافظت از خود در برار از دست دادن رطوبت بدن به اتمسفر پوستی ضد اب دارند و بر خلاف دوزیستان می توانند در خشکی تخم گذاری کنند زیرا تخم های انها را پوسته ای اهکی و محافظ می پوشاند. شواهد حاکی از ان است که در حدود 300 میلیون سال پیش دوره ای خشک حاکم شد که در آن مدت خزندگان که سازگاری بهتری نسبت به خشکی داشتند برتریهایی به دست آوردند.

 65 میلیون سال پیش در ضمن پنجمین انقراض گروهی اغلب گونه های زنده از جمله همه دایناسورها برای همیشه از روی زمین ناپدید شدند اما بعضی از خزندگان کوچکتر،پستانداران و پرندگان به بقای خود ادامه دادند و این انقراض باعث شد که منابع بیشتری در اختیار جانوران باقی مانده قرار گیرد.

در این هنگام اقلیم جهان دچار تغییر شده بود و اب و هوا دیگر خشک نبود و خزندگان مزیت خود را از دست داده بودند و در این زمان بود که پستانداران و پرندگان به صورت غالب درآمدند.

طبقه بندی دایناسورها(Dinosaurs Classification )

دیرین شناسان دایناسور ها را برا اساس ویژگی های شاخص  آنها نام گذاری می کنند ، این نامگذاری به زبان لاتین و یا یونان قدیم می باشد.

برای مثال : جنس  Compsognathus به معنای آرواره زیبا "pretty jaw" و جنس Triceratops به معنای  سه شاخ بر سر "three-horned head"  می باشد.

گاهی نیز دایناسور ها بر اساس محل پیدایش خود (مانند جنس Albertosaurus که در Alberta کشور کانادا یافته شده است ) و یا به افتخار نام یابنده سنگواره ( مانند جنس Lambeosaurus  که توسط Lawrence Lambe  نامیده شده ) نامیده می شوند .موقعیت دایناسورها در سلسله جانوران را در ادامه مطلب به تفضیل بخوانید :

» سلسله (Kingdom ) : جانوران

» راسته (Phylum) : مهره داران

» رده (Class) : آرکوزاریا (Archosauria)_ دیاپسید های(diapsids) با دندانهای سرپیچی و غیره

» زیر رده (Subclass) : Ornithodira _ شامل دایناسورها و پتروزروس ها pterosaurs))

» ابر راسته (Superorder) : دایناسورها

» راسته (Order) : الف) ساریچیا ( Saurischia ) ب) اُرنیتوچیا ( Ornithischia) بر مبنای ساختار کفل(hip)

نمودار زیر موقعیت دایناسورها را در طبقه بندی خزندگان (A cladogram of reptilian ) نشان می دهد :

در ادامه به تشریح کامل ویژگی های این دو راسته بزرگ دایناسورها می پردازم :

الف ) دایناسورهای راسته ساریچیا (SAURISCHIANS )

این دایناسور ها اجداد پرندگان هستند و ساختار کفل آنها شبیه به مارمولک های امروزی است. کاسه سر بزرگ و فضای بین کاسه چشم و مجرای بینی نسبت به راسته ornithischians وسیعتر است  .دایناسورهای این گروه به دو زیر راسته sauropodomorpha ، چهار پایان گیاه خوار و  theropods ها ، گوشتخواران دوپا تفکیک می شوند. قدیمی ترین دایناسورها (Eoraptor ,Herrerasaurus)  از گروه  Saurischians می باشند که در دروه تریاس میانی تا پسین در حدود 230 میلیون سال پیش می زیسته اند.Saurischian  ها  به دو دسته بزرگ تفکیک می شوند :

1) SAUROPODOMORPHA 

ویژگی ها :

گیاه خوار ، سر کوچک ، دندانهای قاشقی یا مدادی شکل ، اغلب روی پهار پا حرکت می کرده اند.بزرگترین جانوران روی زمین را تشکیل می داده اند.

2) THEROPODS

ویژگی ها :

چابک و سریع ، اجداد پرندگان کنونی ، گوشتخوار  ، عضلات آرواره ای بسیار قوی ، دستان پنجه ای شکل ، چشمانی بزرگ با دیدی فوق العاده ، پا های بسیار قوی و نیرومند

دانشمندان همچنان در جستجوی یافتن گونه‌های جدیدی از ساکنان ما قبل تاریخ زمین یعنی دایناسورها هستند و تا کنون تنها 700 گونه از آنها را کشف کرده‌اند اما در میان

همین تعداد محدود نیز می‌توان دسته بندی‌های جالب توجهی از قبیل بلندترین، سریع‌ترین و حتی احمق‌ترین دایناسورهای جهان را مشاهده کرد.

به گزارش خبرگزاری مهر، دایناسورها پیش از اینکه زمین مورد اصابت یک شهاب‌سنگ بزرگ قرار گرفته و منجر به انقراض موجودات زنده شود برای 700 هزار سال بقای

خود بر روی سیاره سبز را حفظ کردند و انسان اکنون با کمک بقایای به جا مانده از این جانداران اطلاعاتی محدود از آنها را جمع آوری کرده است.

در این دوره حیات طولانی مدت، نمونه‌های مختلف و متفاوتی از دایناسورها بر روی زمین پرسه زده‌اند که شاید امروزه نمونه‌های فسیلی محدودی از آنها در اختیار انسان

باشد اما اطلاعاتی که دانشمندان از این جانداران که معمولا عظیم الجثه تصور می‌شوند به دست آورده‌اند به تدریج در حال افزایش و گسترده‌تر شدن است.

از میان این اطلاعات حقایق جالب توجهی را که تا به حال در مورد دایناسورها به ثبت رسیده را در ادامه می‌خوانید:

سنگین‌ترین دایناسور جهان: "براچیوساروسها" 80 تن وزن داشته‌اند، وزنی برابر وزن 17 فیل آفریقایی. ارتفاع این جانداران در حدود 16 متر بوده و طول آنها از 26 متر تخمین

زده شده است. اسکلت این دایناسور عظیم‌ترین اسکلتی است که می‌توان درون یک موزه به نمایش گذاشت.

کوچک‌ترین دایناسور جهان: کوچک‌ترین فسیل کامل دایناسوری که تا به حال کشف شده به دایناسوری پرنده مانند، جهنده و گیاهخوار مشابه لسوتوساروس‌ها شباهت دارد

که ابعاد بدن آن با ابعاد بدن یک جوجه برابری می‌کند. تا کنون نمونه‌های فسیلی کوچک‌تری نیز کشف شده‌اند اما این نمونه‌ها به جوجه دایناسورها تعلق دارد.

کوچک‌ترین تخم دایناسور در جهان: این فسیل تنها 3 سانتیمتر است و هنوز دانشمندان موفق نشده‌اند گونه‌ای از دایناسورها که سازنده این تخم‌های کوچک بوده اند را

شناسایی کنند.

باهوش‌ترین دایناسور جهان: یکی از هوشمندترین دایناسورهای جهان ترودون نام دارد. این جاندار یک دایناسور شکارچی بوده و طولی برابر 2 متر داشته است. ابعاد مغز

این جاندار به اندازه ابعاد مغزی پستانداران و پرنده‌های امروزی بوده، چشم‌های ترودون از قدرت برجسته بینی برخوردار بوده و دست‌های قدرتمندش او را به شکارچی

ماهریتبدیل کرده بوده است.

احمق‌ترین دایناسور جهان: استگوساروس مغزی به اندازه یک گردو داشته است، یعنی مغز این دایناسور طولی برابر 3 سانتیمتر داشته و وزن آن تنها 75 گرم بوده است. از

این رو با مقایسه ابعاد مغز و ابعاد بدن این دایناسور می‌توان حدس زد استگوساروس یکی از احمق‌ترین دایناسورهای جهان بوده است.

بلند قدترین دایناسور جهان: قد بلندترین دایناسورهای جهان از خانواده براچیوسائوریدها بوده‌اند زیرا پاهای جلویی آنها به اندازه ای از پاهای عقبی بلند تر بود که وضعیت

ایستادن آنها را به زرافه‌ها شبیه می‌کرد. این پاهای بلند در کنار گردن بلندتر که معمولا عمودی نگه داشته می‌شدند به دایناسور امکان می‌دادند آنسوی بلندترین درخت‌ها را

نیز به راحتی ببینید. ارتفاع این دایناسورها 13 متر تخمین زده شده است اما دایناسورهای سائوروپوسیدون از همین خانواده با داشتن 18.5 متر ارتفاع به عنوان بلند قد ترین

دایناسور جهان شناخته می‌شود.

سریع ترین دایناسور جهان: این دایناسور ظاهری شبیه شترمرغ داشته و از خانواده "اورینتومیمید" ها بوده است، سرعت دویدن این دایناسور 60 کیلومتر بر ساعت تخمین

زده شده است.

مسن ترین دایناسور جهان: پیرترین دایناسور جهان 230 میلیون ساله بوده و در ماداگاسکار کشف شده است. این گونه دایناسور تا کنون نامگذاری نشده است. پیش از این

موجود، دایناسوری به نام "اوراپتور" با 228 میلیون سال سن به عنوان مسن ترین دایناسور جهان شناخته می شد.

طولانی‌ترین نام دایناسوری در جهان: نام این دایناسور "میکروپاچی سفالوسائوروس" یا "Micropachycephalosaurus" به معنی "مارمولک کوچک سرسخت" است که

فسیلش در چین کشف شده و در سال 1978 توسط یک دیرینه شناس چینی نام گذاری شده است.

چند دایناسور در جهان کشف شده‌اند: تا کنون در حدود 700 گونه دایناسور در جهان کشف شده اند که هنوز بخشی از این تعداد نامگذاری نشده‌اند، به علاوه سالانه تعداد

جدیدی از این گونه‌ها کشف می‌شوند و از این رو نمی‌توان عدد ثابتی را برای نمایش دادن تعداد گونه‌های دایناسوری که زمانی بر روی زمین زندگی می‌کرده‌اند را تعیین

کرد.

دایناسوری با 15 شاخ: دایناسور "کزموسراتوپوس" در منطقه‌ای به نام "میرات تاریخ طبیعی بزرگ Staircase-Escalante " به وسعت 770 هزار هکتار واقع در جنوب یوتاه

کشف شده است و در مجموع 15 شاخ بر روی سر، بالای چشم‌ها و روی بینی‌اش دارد. این دایناسور که از خویشاوندان دایناسور شاخدار معروف Triceratops است یک

گونه دایناسور گیاهخوار ساکن آمریکای شمالی بوده که در دوره کرتاسه متاخر بین 100 تا 65 میلیون سال قبل زندگی می‌کرده است.

دایناسور تک انگشتی: این دایناسور جدید که Linhenykus monodactylus نام گذاری شده در منطقه "وولانسوهای" در مرز میان مغولستان و چین پیدا شده است. فسیل

کشف شده نشان می‌دهد این دایناسور در انتهای هر یک از پاهای عقبی تنها یک انگشت داشته است. دلایل ناپدید شدن دو انگشت دیگر Linhenykus هنوز واضح نیست اما

می‌تواند به سادگی تنها در اثر انتخاب طبیعی ایجاد شده باشد.

دایناسور تک انگشتی

↓

در این قسمت کلمه هایی که با آن اسم دابناسور را ساخته اند با معنی برایتان گذاشتم.فقط به ادامه مطلب بروید.

ادامه مطلب...

کشف فسیل دایناسوری مشابه تی رکس

فسیل جدید این دایناسور که اخیراً در شمال شرق چین کشف شد ، از هر لحاظ، بسیار شبیه به فسیل تی رکس ، اما حدود یکصد برابر کوچک تر از آن است.

محققین تخمین می زنند که این دایناسور کوچک ، در شصت میلیون سال قبل از «تی رکس» روی کره زمین زندگی می کرده است.

در حالی که دانشمندان معتقدند دایناسور عظیم الجثه «تی رکس» ، بالغ بر پنج تن وزن داشته ، این دایناسور تازه کشف شده فقط سه متر قد و حدود شصت و پنج کیلوگرم وزن داشته و از لحاظ تکاملی ، از نیاکان «تی رکس» محسوب می شود.

دانشمندان می گویند هر دو جانور ، از دایناسورهای گوشتخوار بوده که در شکار مهارت و بی رحمی خاصی داشته اند.

بنا بر این گزارش ، فسیل این دایناسورِ تازه کشف شده در چین نزدیک بود در بازار سیاه به فروش برسد، اما با تلاش های دولت چین، این فسیل با ارزش، به جامعه علمی بازگردانده شد.

کتاب های مفید برای شما.

در ادامه ی مطلب.

ادامه مطلب...

سریع ترین دایناسور گالیمیموس بود.او با سرعت60 کیلومتر در ساعت می دوید.

بزرگترین مغز به ترودون تعلق داشت.مغز او اندازه ی یک سیب بود.

بزرگترین گوشت خوار ژیگانوتوزور بود.وزن او به اندازه ی کامیونی به وزن10تن بود.

بزرگترین پنچجه متعلق به زینوزور بود.طول پنجه های او70سانتی متر بود.