گیاه کرفس به خانواده ی جعفری (umbelliferae) تعلق دارد. این گیاه در اکثر کشور های اروپائی، غرب آسیا، هندوستان، چین و شمال و جنوب آفریقا کشت می شود و از زمان قدیم به عنوان دارو و غذا مورد توجه بوده و استفاده از آن هم چنان به طور وسیع ادامه دارد. امروزه اگرچه اکثر دارو های تهیه شده از دانه ی کرفس هستند، ولی اثرات ساقه و برگ آن که در دسترس مردم می باشند، کم تر از اثرات همان دانه ها نیست. بیشترین محصول دانه ی کرفس جهت دارو از کشور چین و تعدادی نیز از کشور های اروپائی تأمین می شود. کرفس گذشته از این که به عنوان یک سبزی مقوی در تغذیه نقش دارد، دارای اثرات دارویی متعددی است که مهم ترین آن ها به قرار زیر است.
اثر ضد نقرس:
مواد موجود در کرفس دارای خاصیت کاهش اسید اوریک هستند. به همین دلیل از تجمع بیش از حد کریستال اورات در مفاصل جلوگیری کرده و درد مفاصل به ویژه مفاصل پا (سر زانو) را کاهش می دهد.
اثر ادرار آور:
کرفس دارای خاصیت دیورتیک (diuretic) یا به اصطلاح ادار آور خوبی است و می تواند در دفع بعضی از سنگ های مجاری ادرار مؤثر باشد. هم چنین چون دارای خاصیت ضد میکروبی است، در ضد عفونی کردن مجاری اداری تأثیر دارد.
اثر ضد نفخ:
کرفس به علت دارا بودن اسانس (رایحه) دارای خاصیت ضد نفخ و محرک هضم غذا می باشد. به همین دلیل از گذشته های دور در جهت بر طرف کردن نفخ و بعضی از مشکلات معده مورد استفاده بوده است.
اثر مسکن و آرام بخش:
تجزیه ی مواد موجود در کرفس نشان داده است که ترکیباتی از جمله متیل فنالاید که در کرفس وجود دارند، دارای خاصیت کاهش اسپاسم، آرام بخش و مسکن هستند.
اثر ضد احتباس آب در بدن:
کرفس دارای خاصیت خروج آب اضافی در بدن است. از این خاصیت کرفس می توان در جلوگیری از چاقی هائی که به علت احتباس آب در بدن به وجود آمده است (ادم)، استفاده کرد. از خواص دیگر کرفس می توان اثر کاهش فشار خون و تا حدی ضد روماتیسم بودن آن را نام برد. در طب شرق و به ویژه در چین، کرفس را به عنوان تنظیم کننده ی اثر غذا های گرم و ادویه جات تند به کار می برند؛ زیرا کرفس جزو غذا های سرد و مرطوب، طبقه بندی شده است. در قدیم کرفس را بیش تر در فصل زمستان و اوایل فصل بهار مصرف می کرده اند و معتقد بوده اند که در فصل زمستان به علت جمع شدن بیش تر سموم در بدن، ایجاد رخوت و سستی بیش تر از فصول دیگر است و چون کرفس دارای خاصیت ضد سم می باشد، با خنثی کردن آن ها نشاط ایجاد می کند و به عنوان یک گیاه نشاط آور ذکر شده است.
اثر افزایش شیر:
یکی دیگر از خواص کرفس ازدیاد شیر مادران شیرده پس از وضع حمل است.
تذکر:
نکاتی که به عنوان احتیاط باید در نظر داشت این که، افراد مبتلا به تورم کلیه باید از مصرف زیاد کرفس خودداری کنند. هم چنین زنان حامله در خوردن دانه ی کرفس باید مواظب باشند چون مصرف مقدار زیاد دانه ی کرفس باعث تحریک رحم می شود.
هم چنین افراد به نور باید از خوردن بیش از اندازه ی دانه ی کرفس خودداری کنند. چون ممکن است باعث درماتیت های پوستی در آن ها شود. با توجه به این که دانه ی کرفس دارای خاصیت ضد ورم است، از آن در انگلستان بیش از 60 فرآورده ی ضد ورم تهیه می کنند.
چگونگی مصرف:
کرفس می تواند به صورت پخته و یا خام مصرف شود.
البته با توجه به این که بعضی از خواص کرفس مربوط به ترکیبات موجود در اسانس (رایحه) آن است که در اثر پختن تا حد زیادی از بین می رود، لذا اثرات کرفس خام به مراتب بیش تر از پخته ی آن است.
بنابراین برای کسب اثرات درمانی مذکور، بهتر است از کرفس تازه و یا آب آن استفاده شود. مقدار مصرف کرفس به طور عادی روزانه حدود صد گرم خام و یا یک استکان از آب برگ و ساقه ی آن است.